Trẻ 1–2 tuổi: Giai đoạn phát triển quan trọng và những vấn đề sức khỏe thường gặp

Hai năm đầu đời là quãng thời gian “bước ngoặt” đối với sự phát triển của trẻ. Đây cũng là giai đoạn bé dễ gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe như sốt, suy dinh dưỡng hay ốm vặt. Vì vậy, cha mẹ cần hiểu rõ đặc điểm phát triển và những bệnh thường gặp ở lứa tuổi này để chăm sóc con tốt hơn.

1. Đặc điểm phát triển của trẻ trong 1–2 năm đầu

Khi tròn một tuổi, trẻ bắt đầu chập chững những bước đi đầu tiên, đồng thời trở nên hiếu động và ham khám phá. Bé học hỏi chủ yếu thông qua việc quan sát, chơi đùa và kết nối với những người xung quanh.

Trong giai đoạn này, trẻ sẽ dần hình thành nhiều kỹ năng quan trọng như:

• Tự tin hơn, ham học hỏi và thích giải quyết vấn đề.
  
  
• Học cách kiểm soát cảm xúc, giảm bốc đồng.
  
  
• Bắt đầu kết bạn và tương tác xã hội.
  
  
• Muốn tự làm mọi thứ, nhận thức rõ mình là một cá thể riêng biệt.
  
  

Cha mẹ đôi khi có thể thấy khó khăn khi con “bướng bỉnh” hoặc thích làm theo ý mình, nhưng đó chính là dấu hiệu con đang phát triển tốt. Việc cha mẹ kiên nhẫn, tạo môi trường tích cực và khích lệ con sẽ giúp bé tự tin, độc lập hơn.

Ngoài kỹ năng xã hội và cảm xúc, trẻ 1–2 tuổi còn phát triển mạnh về thể chất và nhận thức. Não bộ của bé kết nối nhanh chóng, giúp quá trình học tập và vận động diễn ra hiệu quả hơn.

2. Những vấn đề sức khỏe thường gặp ở trẻ 1–2 tuổi

2.1. Trẻ bị sốt

Sốt là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như:

• Nhiễm trùng do virus, vi khuẩn.
  
  
• Mọc răng: thường gây sốt nhẹ nhưng nếu kéo dài hơn 2 ngày cần theo dõi kỹ.
  
  
• Sau tiêm chủng: một số vắc-xin có thể khiến bé sốt nhẹ.
  
  
• Bệnh lý nghiêm trọng: như viêm phổi, sốt xuất huyết, viêm màng não...
  
  

Triệu chứng thường thấy khi bé sốt: quấy khóc, mệt mỏi, ngủ li bì, thở nhanh.

Cha mẹ nên cho trẻ đi khám nếu sốt cao trên 38,5°C, kéo dài hơn 2 ngày hoặc kèm dấu hiệu bất thường. Trường hợp bé chỉ sốt nhẹ, có thể chăm sóc tại nhà bằng cách:

• Cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ hoặc uống thêm nước ép, sữa để bù dịch.
  
  
• Dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng liều.
  
  
• Bổ sung dinh dưỡng bằng cháo, súp, trái cây mềm để bé dễ ăn và tăng đề kháng.
  
  

2.2. Trẻ hay ốm vặt

Ở giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện. Trẻ không còn được bảo vệ hoàn toàn bởi kháng thể từ mẹ, trong khi hệ miễn dịch chủ động chưa đủ mạnh. Điều này khiến bé dễ bị ốm vặt, đặc biệt là cảm cúm, viêm họng, rối loạn tiêu hóa.

Ốm vặt kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, còi cọc, chậm phát triển trí tuệ và thể chất. Để hạn chế, cha mẹ có thể:

• Tiếp tục cho bé bú sữa mẹ để bổ sung kháng thể.
  
  
• Chăm sóc giấc ngủ: ngủ đủ giấc giúp cơ thể hồi phục và khỏe mạnh hơn.
  
  
• Khuyến khích vận động ngoài trời để tăng sức đề kháng và hấp thu vitamin D.
  
  
• Tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo để phòng ngừa bệnh nguy hiểm.
  
  
• Xây dựng chế độ ăn cân đối: bổ sung đầy đủ chất đạm, tinh bột, chất béo, rau xanh, hoa quả; hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn.
  
  

3. Lời khuyên dành cho cha mẹ

Để con phát triển khỏe mạnh trong 1–2 năm đầu đời, cha mẹ nên kết hợp chăm sóc dinh dưỡng, theo dõi sức khỏe định kỳ và duy trì môi trường sống lành mạnh cho bé. Ngoài ra, có thể bổ sung thêm các vi chất như lysine, kẽm, selen, vitamin nhóm B... theo chỉ dẫn bác sĩ để tăng cường miễn dịch, giúp con ít ốm vặt hơn.

Khám sức khỏe tổng quát định kỳ cũng là cách cần thiết để phát hiện sớm bất thường và có hướng xử lý kịp thời, giúp bé phát triển toàn diện về thể chất lẫn trí tuệ.